سعید ذهنی معتقد است که گارد گرفتن مسئولان دربرابر جریان صادق بوقی هم مثل گارد گرفتن دربرابر خیلی موارد دیگر اشتباه بسیار راهبردی است.سیستم به جای این که فضایی فراهم کند، مانع تراشی می کند.
مهسا بهادری: <<تبلیغات مبتذل ساسی به کمپین شادی پیرمرد رشتی باخت>>، البته در شرایطی که صفحه صادق بوقی با ۱۲۸ هزار دنبال کننده در اینستاگرام بسته شد. البته پس از
نامش صادق بنا متجدد است، همان پیرمرد هفتاد ساله ای که موهایش را در هواداری از از تیم سپید رود رشت سفید کرده بود و بخاطر لیدری نام بوقی را پسوند اسمش گذاشتند، همان که در بازار رشت در کنار همشهریانش می خواند، ایروزی تنگ غروب آسمان، با تیرکمان، بوشومی انزلی میان با خاور، اگه دینی رشتیم، خیلی هم مشتیم، تاکسی برگشتیم، او او او او او، هل هله کن مره وله کن.
شادی این آهنگ زیبا بود و شاید یکی از دلایلش برآمدن آن موسیقی از دل فرهنگ یک قوم است که شادی عمومی را اشاعه می داد. مسئله ای که هم اکنون وجود دارد آن است که کم و بیش ابراز شادی در فضاهای خصوصی به رسمیت شناخته می شود ولی در خصوص شادی در فضاهای عمومی نه و همین گاهی اوقات باعث ایجاد چالش می شود.
صفحه این پیرمرد هم به دلیل هنجار شکنی بسته شد، اما مفهوم هنجار یکی از مفاهیم بنیادی علوم اجتماعی است. هر چند مانند سایر مفاهیم علوم اجتماعی، در اینجا تنوع تعاریف زیاد است ولی در کل منظور از هنجار به تعبیری؛ الگوهای غالب و پذیرفته شده رفتار در یک گروه اجتماعی است. معمولا در تعریف هنجار نگاه آماری هم وجود دارد یعنی به قواعد رفتاری اشاره دارد که تعداد بیشتری از اعضای یک گروه اجتماعی از آن پیروی می کنند. در این وضعیت هر کس از آن هنجارهای غالب تخطی کند هنجارشکن تعریف می شود. به همین دلیل و با تعریف بالا برخی از منتقدان و جامعه شناسان معتقدند که صادق بوقی هیچ هنجارشکنی انجام نداده است.
اما در مجموعه برای بررسی وضعیت موسیقی خیابانی، قدمت آن تاثیری که روی شادی مردم می گذارد و اهمیتش با سعید ذهنی، آهنگساز و مدرس دانشگاه به گفت وگو پرداختیم که در ادامه می خوانید.
پیرو اتفاق اخیر که برای صادق بوقی درگیلان رخ داد تصوری از یک نوع موسیقی خیابانی به وجود آمده است؛ موسیقی خیابانی را چطور تعریف می کنید؟
موسیقی خیابانی موضوع تازه ای نیست و سابقه طولانی دارد. این فعالیت ها از قرون وسطی و رنسانس تا امروز تحت عناوین مختلفی وجود داشته است. وقتی افراد در قالب گروه های یک نفره،دونفر یا گروهی، قطعاتی از موسیقی را با استایل ها و سبک های مختلف بدون آن که هیچ توقعی از مخاطب بابت پرداخت هزینه داشته باشند، در محیط عمومی اجرا می کنند، موسیقی خیابانی اتفاق می افتد. اجراهای خیابانی فقط موسیقی های خیابانی نیستند، تئاتر خیابانی، جشنواره تئاترهای خیابانی، حرکات آکروباتیک، حرکات سیرکی و دلقکی، رقص های خیابانی و. هم انواع دیگری از اجراهای خیابانی هستند. پس وقتی درباره موسیقی خیابانی صحبت می کنیم درباره گروه موسیقی ای حرف می زنیم که چه در قالب آماتورو چه در قالب حرفه ای، نوازندگی یا آواز را برای عموم مردم بدون هیچ چشم داشتی از لحاظ هزینه اجرا می کنند. هدف این افراد هیچ وقت صرفا مالی نیست هرچند که اگر مخاطب احساس خوبی پیدا کند به عنوان پاداش و برای قدردانی مبلغی را به هنرمند هدیه می کند. گاهی شرایط برای ارائه برخی موسیقی ها فراهم نیست مثل موسیقی های فولکلور یا . و مخاطب عام زیادی ندارد پس عده ای ازموسیقیدان ها با اهداف پژوهشی این هنرها را میان مردم می برند تا آگاهی شنیداری و موسیقیایی اشان را بالاببرند، با این کار مردم را با انواع دیگر موسیقی آشتی می دهند. این اجراها گاهی حتی توسط گروه های حرفه ای و درجه یک موسیقی در کافه ها، میدان های اصلی، مال ها و فروشگاه های بزرگ برگزارمی شوند. مردم در اروپا و امریکا برای دیدن ارکستر سمفونیک و اپرا باید هزینه گزافی پرداخت کنند برخی از بزرگان موسیقی معتقدند نباید این نوع موسیقی فقط محدود به قشر مرفه شود به همین دلیل هر چند وقت یک بار این موسیقی را میان مردم می برند و در قالب تک نوازی یا اجرای قطعات سنگین کلاسیک، اپرایی و آوازی جمع می شوند و اجرا می کنند. به علت هزینه های بالای موسیقی های فاخر مردم بیشتر گرایش به سمت موسیقی های پاپ و . دارند که البته ایرادی به آن وارد نیست اما موزیسین های بزرگ می خواهند با این کار مردم را با موسیقی اصیل، غنی و عمیق ترآشنا کنند. در کشور خودمان برخی افراد با آموزش های ابتدایی و اولیه و در شرایط خیلی بد، قطعاتی را می آموزند و می نوازند که چندان تاثیرگذار نیست و موسیقی فاخری هم نیست این افراد به هر دلیلی به موسیقی رو آورده اند که بتوانند پولی کسب کنند و کارشان بیشتر به تکدی شبیه است موسیقی آن ها از موزیسین های خیابانی جداست و با آن قابل قیاس نیست.
اما وقتی افرادی جوان و با شخصیت و دارای سواد موسیقی در کوچه و خیابان های شهر، در حال نواختن سازهایی مثل سنتور و هنگدرام هستند. آن ها موسیقی درستی را ارائه می دهند. مخاطبانی دارند. حرفی برای گفتن دارند. موسیقی هایشان دارای معنی است و تکنیک خوبی دارند. این افراد نوازندگان و موزیسین های خیابانی ما محسوب می شوند.
فردی به نام <<صادق بوقی>> که روزگاری لیدر بوده، شعرهای محلی را در سطح خیابان می خواند و وایرال هم شد. چه ویژگی خاصی در آن شعر و نوع خوانش وجود داشت که تا این حد دیده شد و مگر چه ایرادی داشت که با آن برخورد قانونی صورت گرفت؟
من خودم شمالی هستم و اصالتا رشتی هستم و آقای بوقی را می شناسم که لیدر بوده و تقریبا فردی است که همه در رشت او را می شناسند.
اولا که گارد گرفتن دربرابر این جریان هم مثل گارد گرفتن دربرابر خیلی موارد دیگری که مورد بحث ما نیست اشتباه بسیار راهبردی است.سیستم به جای این که فضایی فراهم کند، مانع تراشی می کند. وقتی افراد از محل کار و تحصیلشان برمی گردند اگر در مسیر با گروه های موسیقی مواجه شوند که قطعاتی را اجرا می کنند بسیاری از خشم ها و عصبانیت هایشان فروکش می کند وآرامش و بالانس روانی پیدا می کنند. عجیب است که مثل خیلی از موارد، با آن که نه حرف غیرعادی زده می شود و نه بحث ی می شود و مردم سعی می کنند لحظاتی آرامش بخش وشاد برای خودشان ایجاد کنند، بازهم با آن برخوردهایی صورت می گیرد. در حالی که همه ما می دانیم مردم فشار زیادی را تحمل می کنند ولی با این حال باید برای تفریحی سالم و معمولی هم تاوان دهند. آقای بوقی کارغیر انسانی ای انجام نداده او فقط در فضای یک بازار محلی که شناخته شده است یک موسیقی محلی را با همراهی مردم به اجرا درآورده است کار او به عرف، شریعت و ناموس هیچ آسیبی نمی رساند.
نباید هنجارها طوری تعریف شوند که کارهایی به این سادگی، زیبایی و بی ریایی هنجار شکنی محسوب شوند ولی ی ها و اختلاس ها نادیده گرفته شودند. کجای دنیا دولت ها و سیستم ها با این که مردم بدون هیچ هزینه ای برای دولت، خودشان لحظات خوشی برا ایجاد کنند مخالفت می کنند. در مملکتی که این همه و اختلاسگر وجود دارد، گرفتن و بازداشت کردن صادق بوقی با این سن و سال، خنده دار است در حالی که کار او به شریعت، دین و تفکر هیچ کسی لطمه ای وارد نمی کند. جامعه شدیدا نیاز به صداقت، رفتار بدون ریا و به موسیقی غیرسفارشی دارد و برای همین کار آقای بوقی بسیار زیاد دیده شد. قبلا هم شاهد چنین برخوردهایی بودیم. عده ای جوان در شهرهایی از ایران به عنوان نوازنده در کناری می نشستند و رفتار غیر عادی نداشتند و حتی حجابشان هم کامل بود و گیتار و هنگدرام می نواختند با آن ها هم برخورد شد .
در مملکت دانشجویان موسیقی زیادی فقط برای ویترین و بدون هیچ دستاوردی برای موسیقی کشور تولید می شود و این حرفی است که خود مسئولین هم بارها گفته اند. در کشور ما نشان دادن ساز غدغن است، خرید و فروش ساز با اکراه انجام می شود نسل های بعدی چطور با سازها آشنا شوند؟ دانشجوی موسیقی کنار دیواری می ایستد و ساز میزند و بچه ۶ ساله او را می بیند ممکن است همین موضوع باعث شود به خانواده اش بگوید که دوست دارد این کار را انجام دهد. دانشجوهایی که کنار خیابان موسیقی اجرا می کنند دنبال آن مقدار کم پولی که ما در پاکتشان می گذاریم نیستند بلکه می خواهند خدمت کنند. ما در اروپا نیستیم و از کودکستان موسیقی و رقص با فرزندانمان نیست این دانشجوها از این طریق خدمت بزرگی به کشور می کنند. حالا که مسئولین سازها را در تلویزیون نشان نمی دهند حداقل بگذارند بچه ها در خیابان ساز ببینندهرچند که نمی دانم نشان دادن ساز چه ایرادی دارد و ما چند سال دیگرباید برای این چیزهای اولیه بجنگیم؟
باید یک شبکه یا دست کم یک برنامه مستقل برای موسیقی وجود داشته باشد. برنامه موسیقی رادیویی که اصلا مشخص نیست به چه نوع موسیقی ای می پردازد. تحلیل هایی هم که می گذارند اصلا به درد نمی خورد.
یک بار چندین سال قبل در دوره ای که آقای لاریجانی رییس تلویزیون بود و من مدت ۵ سال مدیر موسیقی انیمیشن تلویزیون بودم گفتم که صدا و سیما باید برنامه موسیقی داشته باشد و آیتم های پخش موسیقی با اسلایدهای گل وطبیعت، موسیقی نیست. باید برنامه ای وجود داشته باشد که مخاطب موسیقی بداند هرهفته در فلان روز دو ساعت قرار است یک برنامه اختصاصی موسیقی پخش شود همان طور که برنامه هفت برای سینما پخش می شود. هیچ برنامه ای برای موسیقی نداریم چون کسی نمی خواهد و دوست ندارد پس اگر تا این حد با موسیقی مخالفت وجود دارد بهتر است که دانشکده موسیقی و ارکستر سمفونیک تعطیل شود این که دانشجو بیاید و هزینه هم بپردازد اما درنهایت حق و اجازه نواختن نداشته باشد هیچ فایده ای ندارد.
کاری که آقای بوقی انجام داد به نوعی موسیقی خیابانی بود؟
وقتی با گویش محلی و موسیقی معروف گیلانی باشد فولکلور گیلانی محسوب می شود که به سبک خودش اجرا می کرد من نمی توانم بگویم که دقیقا چه نوع موسیقی ای است چون یک موسیقی و آواز محلی با همراهی مردم است که موزیک و ملودی دارد اما رپ، جز، پاپ ، راک و فاخر نیست و به نوعی موسیقی کوچه بازار است که شادی به وجود آورده است. همه این ها روزنه هایی است که برای ارائه موسیقی وجود دارد. شهرداری اگر ت فرهنگی داشته باشد باید خودش محل هایی مشخص در همه کلان شهرها به وجود بیاورد تا کسانی که موسیقی می داند آن جا بخوانند و بنوازند همه جای دنیا از استعدادها استفاده می کنند تا کارشان پیش رود اما در کشور ما حتی وقتی مردم خودشان این تفریحات را برای خودشان به وجود می آوردند مسئولین به جای حمایت، ممانعت می کنند. اتفاقی که در یک بازار محلی افتاد نشان دهنده آن بود که وضع مردم خوب است و ما مردم شادی هستیم چرا ما فقط مردمانی عزادار نشان داده شویم؟ مردم ایران این طور نیستند آن ها با همه مشکلاتی که دارند هنوز روحیه طنازی اشان را حفظ کرده اند اما متاسفانه مسئولین همین کورسوها را هم از بین می برند.
منبع: خبر انلاین
می‌گویید صادق بوقی؛ سال‌هاست با موسیقی این‌گونه برخورد میشود/ تلویزیون حتی ساز را نشان نمی‌دهد
موسیقی ,مردم ,وجود ,خیابانی ,بوقی ,شادی ,موسیقی خیابانی ,صادق بوقی ,گارد گرفتن ,آقای بوقی ,داشته باشد ,گارد گرفتن دربرابر ,اشتباه بسیار راهبردی